Węglowodany zalecane w chorobie Hashimoto. Co jeść, a czego unikać?

Coraz większy problem zdrowotny XXI wieku stanowią choroby tarczycy, a wśród nich najczęściej można usłyszeć o Hashimoto. Informację na temat tej choroby znajdziemy zarówno w gazetach, internecie oraz portalach społecznościowych, na których to różne osoby szukają porad na temat zalecanego sposobu żywienia w Hashimoto. Jednak nie wszystkie znalezione informację są prawdziwe i zanim zaczniemy stosować porady innych, należy je zweryfikować. W poniższym artykule przyjrzymy się zalecanym źródłom węglowodanów w chorobie Hashimoto.

Węglowodany zalecane w chorobie Hashimoto

Wśród chorych na chorobę Hashimoto bardzo często występują zaburzenia gospodarki węglowodanowej, dlatego osoby te w swojej diecie powinny zmniejszyć ogólną podaż energii z węglowodanów, na korzyść pełnowartościowego białka. Ważne jest, aby opierać swój jadłospis na produktach zbożowych z pełnego ziarna, gdyż charakteryzują się one niskim indeksem glikemicznym (IG).

Indeks glikemiczny w chorobie Hashimoto

IG służy do określania tempa wzrostu stężenia glukozy we krwi po spożyciu konkretnych produktów spożywczych, w porównaniu do wzrostu, jaki występuje po spożyciu tej samej ilości węglowodanów w postaci czystej glukozy lub białego pieczywa (1).                                                                                                           

Im wyższy IG posiada dany produkt, tym można zaobserwować wyższy poziom cukru we krwi po jego spożyciu. Produkty spożywcze, w zależności od tego jaki IG posiadają, możemy podzielić na: produkty o niskim (<55), średnim (55-70) oraz wysokim (>70) indeksie glikemicznym. Zaleca się, aby codzienna dieta opierała się na jak największej ilości produktów o niskim IG, gdyż pozwalają one utrzymać stały poziom cukru we krwi i nie powodują gwałtownych wahań glikemii w ciągu dnia. Produkty z trzeciej grupy, powinny być spożywane jedynie sporadycznie. Należy pamiętać, że również sposób obróbki termicznej wpływa na IG produktów – im bardziej produkt jest rozdrobniony tym wyższy posiada IG. To samo tyczy się czasu gotowania, dlatego zalecaną w Hashimoto obróbką cieplną jest gotowanie al’dente (4).

Produkty o niskim i wysokim IG

Wśród produktów zbożowych o niskim IG znajdziemy m.in. chleb żytni, pumpernikiel, makaron pełnoziarnisty, otręby żytnie, pszenne, komosa ryżowa, kasza gryczana, a także dziki ryż. Owoce o niskim IG to jabłka, gruszki, morele, wiśnie, brzoskwinie, nektarynki, mango, śliwki, owoce cytrusowe: pomarańcze, mandarynki oraz owoce jagodowe: truskawki, poziomki, maliny, tymczasem spośród warzyw warto wybierać: ogórki, brokuły, kalafior, pomidory, paprykę, rzodkiewki, szparagi, surową marchew, sałatę i jej inne odmiany, kapusty i  szpinak.

Natomiast produkty o wysokim IG to biały ryż, kasza kuskus, płatki kukurydziane, makaron pszenny, ziemniaki, bagietki, rogale mleczne i inne produkty z mąki pszennej oraz wszelkiego rodzaju wyroby cukiernicze i wysokoprzetworzone. Do owoców o IG > 70 zaliczamy arbuza, suszone owoce takie jak banany, daktyle, owoce z puszki w syropie oraz przetworzone w postaci słodzonych dżemów czy soków. Warzywa o wysokim IG to dynia, rzepa,  ziemniaki gotowane albo pieczone, smażone, w formie puree lub frytek.

W Internecie dostępnych jest wiele różnych tabel zawierających pogrupowane produkty pod kątem IG. Warto z nich korzystać, komponując swój codzienny jadłospis.

Błonnik pokarmowy w chorobie Hashimoto

Produkty zbożowe pełnoziarniste oprócz tego, że z reguły posiadają niższy IG niż produkty z mąki jasnej, są także dobrym źródłem błonnika pokarmowego, który jest pomocny w zwalczaniu zaparć, jak również pomaga w redukcji poziomu cholesterolu i glukozy w surowicy krwi. Kolejną zaletą błonnika jest zapewnienie sytości po spożytym posiłku, dzięki czemu dłużej nie odczuwamy głodu. Ponadto błonnik pokarmowy umożliwia wychwytywanie toksycznych substancji z pożywienia (np. metali ciężkich) i ogranicza ich wchłanianie do krwioobiegu.
Do produktów będących dobrym źródłem błonnika pokarmowego należą: otręby pszenne, orzechy i nasiona, gruszki, jabłka, a także  inne surowe owoce i warzywa, suszone owoce, pieczywo pełnoziarniste oraz siemię lniane.

Jakich produktów unikać?

Osoby chorujące na Hashimoto powinny natomiast unikać produktów wysokoprzetworzonych, zawierających cukry proste m.in. gotowych ciast i ciastek, wafelków, dżemów, cukierków, czekolady, krakersów, produktów fast-food, przypraw typu instant, zupek w proszku oraz kolorowych napojów gazowanych, gdyż sprzyjają one rozwojowi cukrzycy i innych chorób cywilizacyjnych. Wykazano między innymi, że osoby chore na Hashimoto mają większą predyspozycję do cukrzycy niż osoby zdrowe. Z jadłospisu należy także wykluczyć produkty zawierające duże ilości sztucznych barwników oraz konserwantów (3).

Gluten a choroba Hashimoto

Istnieje wiele kontrowersji wokół glutenu w diecie osób z chorobą Hashimoto. Jak podaje literatura dostarczenie glutenu z produktów spożywczych może nasilić reakcję ze strony układu odpornosciwoego u osób z Hashimoto i doprowadzić do wytworzenia przeciwciał atakujących tarczycę. Obecnie jednak uważa się, że nie jest konieczne wyeliminowanie glutenu z diety osób chorujących na Hashimoto. Takie działanie należy zastosować jedynie w przypadku podejrzenia celiakii. Dlatego warto przeprowadzić  diagnostykę w kierunku tego schorzenia, gdyż bardzo często te dwie choroby ze sobą współistnieją.

Podsumowanie:

Osoby u których podejrzewa się lub które chorują na chorobę Hashimoto powinny zwracać szczególną uwagę na udział wszystkich makroskładników oraz witamin i składników mineralnych w swojej codziennej diecie. Spośród węglowodanów powinny wybierać produkty pochodzące z pełnego ziarna, jednak nie muszę eliminować produktów zawierających gluten. Dietę należy dopasować do każdego indywidualnie, uwzględniając występujące u niego nietolerancje pokarmowe lub inne współistniejące jednostki chorobowe (8).

Literatura

1. Gier D. Ocena częstości występowania IgG- zależnych nietolerancji pokarmowych u pacjentek z chorobą Hashimoto, W: Wybrane problemy dietoprofilaktyki i dietoterapii chorób przewlekłych. Gajewska D. Myszkowska-Ryciak J.(red). Warszawa:Polskie Towarzystwo Dietetyki 2016, s.49.
2. Lewandowska A. Dieta w chorobie Hashimoto. Wydawnictwo RM, Warszawa 2018.
3. Mazgaj K: Zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy. 26/09/2014. https://dietetycy.org.pl/zalecenia-dietetyczne-niedoczynnosci-tarczycy/.
4. Pachocka L. Zdrowe żywienie w cukrzycy. Razem zmieniajmy cukrzycę. Novo Nordisk. https://www.szkolacukrzycy.pl
5. Ratajczak A.E., Moszak M.,Marian Grzymisławski M. Zalecenia żywieniowe w niedoczynności tarczycy i chorobie Hashimoto. Piel Zdr Publ. 2017;7(4):305–311.
6. Tuchendler P., Zdrojewicz Z. Dieta w chorobach tarczycy. Med Rodz 2017; 20(4): 299-303.
7. Zakrzewska E., Zegan M., Michota-Katulska E.  Zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy przy współwystępowaniu choroby Hashimoto. BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLVIII, 2015, 2, str. 117 – 127.
8. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2018. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetologia Kliniczna 2018, tom 4, nr 1.

O autorze Magdalena Rybka

lic.

Absolwentka studiów licencjackich kierunku Dietetyka na Akademii Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu. Obecnie w trakcie studiów magisterskich na  Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu. Do jej zainteresowań należy tematyka zaburzeń odżywiania oraz kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych od najmłodszych lat.

UDOSTĘPNIJ ARTYKUŁ

udostępnij na facebook-u