Czy pacjenci z chorobą Hashimoto powinni stosować dietę niskowęglowodanową?

Odpowiedni sposób żywienia w Hashimoto nie tylko wpływa na poprawę komfortu życia chorego, ale także pomaga wprowadzić chorobę w stan remisji. Dlatego nieustannie badane są różne typy diet, mające na celu pozytywne oddziaływanie na zdrowie pacjenta. W ostatnim czasie pojawiły się doniesienia naukowe wskazujące na wpływ stosowania diety niskowęglowodanowej na zdrowie osób cierpiących na Hashimoto.

Z tego artykułu dowiesz się jakie skutki przynosi stosowanie diety niskowęglowodanowej u pacjentów z tą chorobą.

Na czym polega dieta niskowęglowodanowa?

Dieta niskowęglowodanowa charakteryzuje się spożywaniem niewielkiej ilości węglowodanów. Ilość energii w diecie pochodząca z tego składnika nie powinna przekraczać 25%, co stanowi około 130 g (taka ilość znajduje się np. w 100 g brązowego ryżu i sałatce warzywnej z jednej papryki, pora, pomidora, ogórka i sałaty), ale też nie powinna być mniejsza niż 10% (50 g węglowodanów, co równa się spożyciu 100 g ziemniaków z surówką przygotowaną z pomidora, cebuli, ogórka i sałaty) (1). W tym sposobie odżywiania głównym źródłem węglowodanów są warzywa, w tym także warzywa liściaste (takie jak rukola, sałata, natka pietruszki czy szpinak) (1,2).

W diecie niskowęglowodanowej spożycie białka oraz tłuszczów jest zwiększone, w porównaniu do zalecanego spożycia przez osoby zdrowe. Procent tych makroskładników waha się w zależności od specyficznej odmiany diety, jednak najczęstsze jest spożycie białka na poziomie 25-50%, a tłuszczów 30-60% energii. Głównym źródłem białka w jadłospisie powinny być produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak: chude części białego oraz czerwonego mięsa, jaja czy ryby. Produkty zwierzęce zaleca się chorym na Hashimoto, ponieważ są źródłem pełnowartościowego białka. Zwiększone spożycie białka w tej chorobie jest bardzo korzystne, ponieważ jest ono wykorzystywane do produkcji hormonów tarczycy, ale także przyspiesza metabolizm czy hamuje wypadanie włosów, które jest częstym problemem osób chorych (3).

Tłuszcz w Hashimoto

Istotne jest także zwrócenie uwagi na źródła tłuszczów. Zalecane są szczególnie wybrane oleje roślinne (na przykład olej rzepakowy, lniany, oliwa z oliwek) oraz produkty roślinne zawierające tłuszcz, takie jak awokado, orzechy czy też nasiona i pestki. U pacjentów cierpiących na Hashimoto często diagnozuje się podwyższone stężenie tak zwanego „złego cholesterolu” (LDL) oraz obniżone stężenie tego “dobrego” (HDL), w porównaniu do osób zdrowych. Dlatego rodzaj spożywanego tłuszczu odgrywa tu niemałe znaczenie. Zalecane jest unikanie nasyconych kwasów tłuszczowych, które znajdują się w produktach takich jak: masło, tłuste produkty mleczne (takie jak: ser żółty, śmietana 30%), smalec czy też olej palmowy. Przyczyniają się one do podwyższenia stężenia cholesterolu oraz rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.

Czym są goitrogeny i czy należy ich unikać?

Jak wspomniano wcześniej, głównym źródłem węglowodanów w diecie niskowęglowodanowej są warzywa. Nie oznacza to jednak, że można spożywać wszystkie warzywa w nieograniczonych ilościach. Pacjenci z chorobą Hashimoto powinni ograniczyć spożycie warzyw zawierających goitrogeny. Goitrogeny są to związki antyodżywcze, które hamują wchłanianie składników odżywczych z pożywienia. Można je znaleźć, np. w brukselce, szpinaku, kapuście, soi, jarmużu czy kalafiorze. Minimalne ich spożycie jest jednak dozwolone, ponieważ są one dobrym źródłem witamin oraz składników mineralnych. Ważna jest w tym wypadku obróbka termiczna, która to prowadzi do inaktywacji około 30% tych substancji (3,4). Jeśli chcesz przeczytać więcej na temat goitrogenów, zajrzyj do artykułu “Czym są substancje wolotwórcze i czy należy ich unikać w chorobie Hashimoto?”

Dieta niskowęglowodanowa dla osób z Hashimoto – zalety i wady

Dieta niskoweglowodanowa

W ostatnim czasie ukazało się badanie, które wykazało, że stosowanie diety opartej na ograniczeniu węglowodanów oraz produktów bogatych w goitrogeny, wiąże się z redukcją masy ciała oraz tkanki tłuszczowej w organizmie. Zmniejszeniu uległo także miano przeciwciał anty-TPO, których podwyższony poziom występuje w chorobie Hashimoto. Brakuje jednak długoterminowych badań, które potwierdzałyby pozytywny wpływ takiego sposobu żywienia na zdrowie osób chorych na Hashimoto.

Z drugiej strony wiele badań wskazuje, że dieta oparta na przyjmowaniu małej ilości węglowodanów wiąże się z pewnym ryzykiem. Przede wszystkim jej długotrwałe stosowanie może powodować niedobory witamin (szczególnie witamin z grupy B, ale także witamin antyoksydacyjny) i składników mineralnych (np. potasu, wapnia czy magnezu). Poza tym dieta niskowęglowodanowa dostarcza niewielkich ilości błonnika, co przyczynia się do występowania zaparć oraz zaburzeń pracy przewodu pokarmowego. Ze względu na zwiększoną zawartość białka, istnieje również ryzyko wystąpienia chorób nerek czy wątroby. Ograniczanie spożywania węglowodanów przez dłuższy czas może także przyczyniać się do nadmiernego wydalanie wapnia z moczem, co zwiększa ryzyko wystąpienia osteoporozy (5).

Podsumowanie

Należy pamiętać, że nie ma jednej uniwersalnej diety w chorobie Hashimoto. Dieta powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta, przebiegu choroby czy chorób współistniejących. Dlatego też, warto skontaktować się w tej sprawie z dietetykiem. W świetle ostatnich badań sposób żywienia oparty na niskiej podaży węglowodanów daje nadzieję osobom chorującym na Hashimoto, borykającym się z nadwagą lub otyłością na zmniejszenie masy ciała oraz tkanki tłuszczowej. Jednak w związku z ryzykiem związanym ze stosowaniem diety niskowęglowodanowej, konieczne są dalsze badania, wpływu tej diety na osoby z chorobą Hashimoto.

Obecnie, w pracach naukowych, najczęściej zalecanym sposobem żywienia w tej jednostce chorobowej jest dieta oparta na zasadach racjonalnego odżywiania. Do jadłospisu osób chorych powinno zostać włączone pełnowartościowe białko (którego zalecane spożycie wynosi 15-20%), tłuszcze (na poziomie 20-35%) – szczególnie te bogate w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 (np. ryby morskie, orzechy włoskie, olej lniany) oraz węglowodany, ze znacznym ograniczeniem produktów bogatych w goitrogeny. W niektórych przypadkach zalecane jest wykluczenie z diety glutenu czy laktozy (6).

Literatura

Buczkowska-Radlińska J., Zielińska M. Wpływ diety niskowęglowodanowej na stan zdrowia człowieka. Pomeranian J Life Sci, 2017, 63(4): 56-61.
Esposito M.G., Esposito T., Lobaccaro J.M. Effects of low-carbohydrate diet therapy in overweight subjects with autoimmune thyroiditis: possible synergism with ChRPEBP. Drug Des Devel There. 2016, 10: 2939-2946.
Grzymysławski M., Moszak M., Ratajczak A.E. Zalecenia żywieniowe w niedoczynności tarczycy i chorobie Hashimoto. Piel Zdr Publ., 2017, 7(4): 305-311.
Bogdański P., Pastusiak K., Michałowska J. Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy. Varia Medica, 2018, 2(2): 111-115.
Reguła J. Charakterystyka i ocena wybranych diet alternatywnych. Wybrane problemy kliniczne, 2013, 4(3): 115-121.
Ignaszak E., Kostiukow A., Romanowski M. Dieta jako istotny czynnik wspomagający leczenie choroby Hashimoto. Wydawnictwo Naukowe TYGIEL sp. Z o.o., 2018, 200-211.

O autorze Magdalena Wanat

mgr

Absolwentka dietetyki na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu. Doświadczenie zawodowe zdobywa w ramach praktyk oraz staży zawodowych. Do jej głównych zainteresowań należy żywienie kobiet w ciąży oraz w okresie laktacji, a także żywienie dzieci.