Życie z chorobą Hashimoto. Leczenie, dieta i motywacja.

Ciągłe uczucie zmęczenia, niezrozumiały przyrost masy ciała, suchość skóry, bóle brzucha, zaparcia, zaburzenia miesiączkowania, brak sił… i szukanie odpowiedzi na pytanie – dlaczego tak się dzieje? U Ciebie też się tak zaczynało? Poszukiwanie lekarza, który zleci odpowiednie badania i pomoże w dalszej diagnostyce niektórym zajmuje nawet kilka lat zanim usłyszą diagnozę – Hashimoto. Chwilę później w głowie pojawia się następne pytanie – co dalej? 

Przede wszystkim najważniejsza informacja dla Ciebie jest taka, że z chorobą Hashimoto można żyć normalnie i nie przeszkadza ona w życiu codziennym. Przy uzyskaniu odpowiedniego wyrównania hormonów, jest ona praktycznie nieodczuwalna. Pomimo tego, że jest chorobą przewlekłą (co oznacza, że leczymy jedynie objawy, a choroby nie da się całkowicie wyleczyć), to nie musisz rezygnować z żadnych dotychczasowych aktywności i możesz realizować takie cele jak do tej pory. Ważna jest tylko lekka zmiana stylu życia i włączenie odpowiedniego leczenia farmakologicznego pod okiem lekarza specjalisty. 

Zastanawiasz się pewnie skąd się wzięła ta dziwna nazwa. Otóż, nazwa choroby pochodzi od nazwiska japońskiego lekarza – Hakaru Hashimoto. W 1912 r. to właśnie on opisał po raz pierwszy przypadki osób chorujących na tę chorobę. Prawdopodobnie w tamtych czasach nie zdawał sobie sprawy, że opisuje jedną z aktualnie najczęściej diagnozowanych chorób XXI wieku. Statystyki podają, że na Hashimoto choruje już ponad 1,2 mln osób w Polsce, a wciąż przybywa nowych przypadków. Schorzenie to wciąż dotyka kilkukrotnie częściej kobiet niż mężczyzn. Najwyższą zachorowalność obserwuje się wśród kobiet w wieku 30–50 lat. Jednocześnie panowie również muszą być czujni, ponieważ Hashimoto u mężczyzn jest także coraz częściej spotykanym zjawiskiem (1).  

Hashimoto – co to jest?

Choroba Hashimoto to nic innego jak przewlekłe, autoimmunologiczne zapalenie tarczycy. “Autoimmunologiczne” oznacza, że Twój organizm z niewiadomych przyczyn zaczął sam atakować własne komórki i niestety doprowadził do ich uszkodzenia. W przypadku Hashimoto dochodzi do uszkodzenia tarczycy, bardzo ważnego narządu, odpowiedzialnego za produkcję hormonów – tyroksyny, trójjodotyroniny oraz kalcytoniny. Tarczyca jest także odpowiedzialna za przemianę materii i właśnie dlatego u wielu osób z Hashimoto występuje tycie, szczególnie na początku choroby. Często w efekcie uszkodzenia gruczołu tarczowego, dochodzi do rozwoju jego niedoczynności. 

Twój układ immunologiczny zaczyna produkować specyficzne przeciwciała – przeciwko peroksydazie tarczycowej (anty-TPO) i przeciw tyreoglobulinie (anty-TG). Jest to istotne, ponieważ charakterystycznym elementem w tej chorobie są również tzw. nacieki limfocytarne na tarczycy oraz stopniowe zanikanie komórek pęcherzykowych tego gruczołu. Stężenie wyżej wymienionych przeciwciał anty-TPO wpływa na intensywność nacieków limfocytarnych w tarczycy oraz  stopień jej uszkodzenia (2). Dokładny opis tego, na czym polega choroba Hashimoto znajdziesz w osobnym artykule. 

Choroba Hashimoto – objawy 

Choroba ma bardzo szeroki wachlarz objawów. Być może na początku nie wpadłaś na to, że to co odczuwasz sygnalizuje problemy właśnie w tarczycą. Wiele osób początkowo bagatelizuje dolegliwości, zrzucając winę za ich złe samopoczucie na stres, przepracowanie lub depresję. Objawy w Hashimoto mogą dotyczyć różnych narządów. Do najczęściej zgłaszanych dolegliwości należą:

• suchość skóry
• wypadanie włosów
• kruchość i łamliwość paznokci
• przyrost masy ciała
• senność i zmęczenie
• zaburzenia koncentracji
• wahania nastroju 
• zaparcia
• częste uczucie zimna
• zaburzenia miesiączkowania
• trudności z zajściem w ciążę
• zaburzenia depresyjne

Jeśli w ostatnim czasie odczuwasz podobne objawy, których nie wiążesz z żadnymi wydarzeniami lub jakąkolwiek ingerencją w Twój styl życia (np. zmiana diety lub pobieranie nowych leków), to warto jak najszybciej wykonać badania laboratoryjne w celu zweryfikowania funkcji tarczycy i potencjalnej przyczyny odczuwanych dolegliwości (3). 

Hashimoto – jakie badania 

Do najbardziej popularnych badań wykonywanych przy diagnostyce chorób tarczycy oraz późniejszym monitorowaniu postępów terapii, zalicza się oznaczenie w surowicy krwi: tyreotropiny (TSH), wolnej trijodotyroniny (fT3), wolnej tyroksyny (fT4) oraz miana przeciwciał przeciwko tyreoglobulinie (anty-TG) i peroksydazie tarczycowej (anty-TPO). To wielka piątka w badaniach laboratoryjnych wykonywanych przy podejrzeniu występowania choroby Hashimoto. 

Podwyższone stężenie TSH zazwyczaj oznacza niedoczynność tarczycy, ale w niektórych przypadkach może wskazywać również na gruczolaka przysadki mózgowej wydzielającego TSH oraz nadczynność podwzgórza w zakresie wydzielania TRH (tyreoliberyny). Natomiast niski poziom TSH wskazuje przeważnie na nadczynność gruczołu tarczowego. Nadczynność w przeciwieństwie do niedoczynności może charakteryzować się: nadmiernym pobudzeniem, chudnięciem, wytrzeszczem, uczucie gorąca, potliwość, rozdrażnienie i niepokój, kołatania serca czy częste oddawanie stolca. 

Przy podejrzeniu choroby Hashimoto lekarz nierzadko zleca wykonanie oznaczenia miana przeciwciał swoistych dla tej jednostki chorobowej – anty-TPO i anty-TG. Zwraca się uwagę, że te pierwsze występują zdecydowanie częściej u osób chorych (ok 60-90%), stąd też są bardziej czułe i częściej stosowane w diagnostyce. Z kolei przeciwciała anty-TG pomimo tego, że są mniej swoiste, to występują u ok 30-40% chorych (4). 

Jeśli wciąż masz w głowie pytanie “jakie badania w Hashimoto”, to w celu pogłębienia tego tematu zachęcamy do lektury artykułu o badaniach laboratoryjnych w chorobie Hashimoto. Znajdziesz tam również informacje o aktualnych normach TSH, fT3 i fT4. 

Hashimoto – leczenie 

Tak jak już wspomniano, choroba Hashimoto wymaga leczenia objawowego, co jest związane z terapią niedoczynności lub nadczynności tarczycy. Niestety pomimo regularnego przyjmowania leków, wyleczenie się z Hashimoto nie jest możliwe. Ale dzięki utrzymywaniu odpowiedniego poziomu hormonów, choroba nie przeszkadza na co dzień. Może się zdarzyć, że podczas leczenia niedoczynności tarczycy, pojawi się chwilowy stan nadczynności tarczycy, który podlega interwencji lekarskiej w celu zmiany dawki leku. 

Najczęściej stosowanym lekiem w terapii choroby Hashimoto jest lewotyroksyna. W Polsce funkcjonuje pod następującymi nazwami handlowymi: Euthyrox, Letrox lub Eltroxin. Są to tabletki i zazwyczaj stosuje się je przez całe życie. Zwykle lek przyjmowany jest raz na dobę, na czczo, minimum pół godziny przed posiłkiem. W wyjątkowych sytuacjach, do lewotyroksyny może być dołączony jeszcze inny preparat. Jeśli poszukujesz więcej informacji na temat leczenia w chorobie Hashimoto, to zajrzyj do osobnego artykułu na temat leczenia w chorobie Hashimoto. 

Pamiętaj, że dawkę leku zawsze dobiera lekarz, tak samo jak preparat czy inne leki w terapii skojarzonej. Ważne, aby kontrolować postępy terapii farmakologicznej poprzez wykonywanie kontrolnych badań laboratoryjnych i oznaczanie stężenia TSH, fT3 i fT4. 

Należy również dodać, że w sytuacji wystąpienia naturalnych zmian hormonalnych w organizmie (np. w czasie ciąży lub w momencie włączenia doustnej antykoncepcji), konieczna będzie modyfikacja dawki. Więcej o sytuacjach wymagających zmiany dawki lewotyroksyny możesz przeczytać w osobnym artykule na temat leczenia choroby Hashimoto (5). 

Dieta przy chorobie Hashimoto 

W głowie wielu osób pojawia się pytanie: Hashimoto – jaka dieta? Odpowiedzi na to pytanie można znaleźć niemało. Pomimo tego, że choroba Hashimoto stała się bardziej popularna w ciągu ostatnich lat i dieta jest wciąż jeszcze stosunkowo nowym tematem, to już pojawiło się wiele mitów na jej temat. 

Często zadawanym pytaniem przez osoby z nowo rozpoznaną chorobą jest: mam Hashimoto – czy mogę jeść gluten? Odpowiedź wcale nie jest taka jednoznaczna. Przede wszystkim warto podkreślić, że od kilku do nawet kilkudziesięciu procent osób z chorobą Hashimoto może mieć współwystępującą nadwrażliwość na gluten. Dlatego też, mówi się, że ryzyko zachorowania na celiakię u osób z Hashimoto jest aż 10 razy wyższe niż u osób zdrowych. Celiakia może być diagnozowana poprzez wykonanie badań genetycznych, oznaczenia specyficznych przeciwciał oraz wykonanie biopsji jelita cienkiego. Jeżeli masz potwierdzoną chorobę trzewną (celiakię), to zdecydowanie powinnaś zrezygnować z glutenu. Takie postępowanie powinno mieć miejsce również w sytuacji występowania alergii na gluten lub nietolerancji pokarmowej. Tylko w przypadku występowania wskazań medycznych, warto w chorobie Hashimoto stosować dietę bezglutenową. 

Kolejnym ważnym tematem są warzywa kapustne. W chorobie Hashimoto nie są zalecane z uwagi na ich właściwości wolotwórcze. Odpowiedzialne za to są zawarte w nich związki zwane tioglikozydami. Można je spotkać w warzywach takich jak: kapusta głowiasta, brukselka, brokuły, kalafior, kalarepa, rzepa, brukiew czy jarmuż. Substancje te w mniejszych ilościach znajdują się także w gruszkach, kaszy jaglanej, szpinaku i truskawkach (6). 

Zastanawiasz się pewnie: czy muszę eliminować warzywa kapustne jeśli mam Hashimoto? Nie, nie musisz całkowicie ich wyrzucać ze swojego jadłospisu, ale warto je ograniczyć. Natomiast jeśli już najdzie Cię ochota np. na brokuły i kalafior z sosem jogurtowym, to pamiętaj, aby gotować te warzywa bez przykrywki. 

W chorobie Hashimoto ważna jest także podaż odpowiednich witamin i składników mineralnych. Do tych najważniejszych w chorobie Hashimoto można zaliczyć: witaminę D, jod, selen oraz cynk. O tym, jaką pełnią rolę i dlaczego akurat one są podkreślane w chorobach tarczycy, możesz również przeczytać w osobnych artykułach na naszej stronie. Warto również pamiętać o wielonienasyconych kwasach tłuszczowych (NNKT) z grupy omega-3, które mają działanie przeciwzapalne oraz pobudzają także przekształcanie hormonu tarczycy trójjodotyroniny (T3) w tyroksynę (T4). Warto dodać, że kwasy omega-3 są również polecane w wielu innych chorobach autoimmunologiczych, działają również prewencyjnie wobec miażdżycy i wspierają Twój układ odpornościowy (7).

Jeśli interesuje Cię temat diety w Hashimoto, koniecznie zajrzyj do następujących artykułów:

Dieta w niedoczynności tarczycy

Dieta niskolaktozowa w chorobie Hashimoto

Dieta wegańska i wegetariańska a choroba Hashimoto

Choroba Hashimoto – co dalej? 

Dla wielu osób diagnoza choroby przewlekłej wiąże się z dużym stresem i pytaniem: co dalej? Dużo młodych kobiet obawia się trudności z zajściem w ciążę. Z kolei mężczyźni z Hashimoto boją się różnego rodzaju powikłań związanych z leczeniem i przebiegiem choroby. Pamiętaj, że nie jesteś sam. Coraz więcej osób choruje na Hashimoto i aktualnie jest jedną z coraz częściej diagnozowanych chorób XXI wieku. Mnóstwo sławnych osób choruje na choroby tarczycy i nie przeszkadza im to w radzeniu sobie z codziennymi wyzwaniami oraz w realizowaniu marzeń.

Bardzo ważne jest to, że choroba Hashimoto wcale nie musi być odczuwalna na co dzień i wiąże się po prostu ze zmianą stylu życia. Jednak z uwagi na to, że stres może odgrywać istotną rolę zarówno w jej rozwoju jak i przebiegu, to oprócz wcześniej wspomnianych sposobów leczenia, zaleca się także stosowanie metod relaksacyjnych, jogi oraz wykształcenie w sobie umiejętności odpoczywania. 

Oczywiście całkowite unikanie stresu w życiu codziennym nie jest możliwe, z uwagi na to, że jest on naturalnym elementem naszego życia. Co więcej, pewna ilość stresu jest właściwie nam potrzebna. Dzięki niej motywujemy się do działania. Natomiast po przekroczeniu granicy tolerancji, stres zaczyna działać destrukcyjnie na Twój organizm prowadząc do szerokiego wachlarza konsekwencji zdrowotnych i tym samym może również pogarszać przebieg choroby Hashimoto.

Dlatego, pamiętaj – zmiana stylu życia wraz z pobieraniem leków i dbaniem o siebie, stanowi aktualnie najlepszą receptę na ujarzmienie Hashimoto 🙂 

Trzymamy kciuki! 

Literatura

1. Główny Urząd Statystyczny, https://stat.gov.pl/
2. Andrzej Lewiński, Piotr Gajewski: Hashimoto; (red). Andrzej Szczeklik „Interna Szczeklika” 2017. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2017
3. Luty J., Bryl E., Choroba Hashimoto — aspekt genetyczny i środowiskowy, Forum Medycyny Rodzinnej, 2017,11(1), 1-6
4. Ruchała M. Choroby tarczycy – cz. 1: choroba Hashimoto i niedoczynność tarczycy. Poznań: Medycyna Praktyczna, 2014.
5. Liskowska M. Leczenie chorób tarczycy. Praca poglądowa w ramach specjalizacji z farmacji aptecznej. Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Łódź, 2018.
6. Ratajczak A.E., Moszak M., Grzymisławski M. Zalecenia żywieniowe w niedoczynności tarczycy i chorobie Hashimoto. Piel Zdr Publ. 2017;7(4):305–311.
7. McManus A., Merga M., Newton W. Omega-3 fatty acids. What consumers need to know. Appetite, 2011; 57(1): 80-83.

O autorze Redakcja

Mamhashi.pl, jeden z wiodących portali gromadzący wiedzę o chorobie Hashimoto, który powstał z myślą o osobach chorych, szukających wsparcia oraz informacji na temat choroby. Artykuły, poradniki i materiały informacyjne są tworzone przez ekspertów w dziedzinach takich jak: endokrynologia, dietetyka i psychologia.

UDOSTĘPNIJ ARTYKUŁ

udostępnij na facebook-u