Zastosowanie spiruliny i chlorelli w terapii choroby Hashimoto
Spirulina i chlorella należą do kategorii superfoods, czyli superżywności, które odznaczają się niezwykłymi właściwościami odżywczymi. Są to produkty roślinne, które…
Tarczyca pomimo swoich niewielkich rozmiarów może mieć ogromny wpływ na komfort i jakość naszego życia, a także na nasz stan zdrowia. Choroby tarczycy mogą być przyczyną wielu dolegliwości dotyczących praktycznie wszystkich narządów i układów. Z tego względu warto dowiedzieć się więcej jaką rolę w naszym organizmie pełni ten niezwykły gruczoł.
Budowa tarczycy
Tarczyca jest niewielkim narządem o funkcji endokrynnej zlokalizowanym w przednio-bocznej części szyi i położonym na poziomie piątego kręgu szyjnego i pierwszego kręgu piersiowego. Pod względem budowy jej kształt przypomina motyla. Tarczyca zbudowana jest z dwóch płatów: prawego i lewego połączonego cieśnią. Tarczyca rośnie wraz z wiekiem u osób dorosłych osiągając następujące rozmiary (dane dla 1 płata): wysokości – 4 cm, szerokość – 2 cm, grubość – 2 cm. Natomiast wysokość cieśni zawiera się najczęściej w przedziale pomiędzy 1,5 cm i 2 cm. Z kolei całkowita masa tego gruczołu nie przekracza zwykle 30 g.
Funkcje tarczycy
Podstawową funkcją tarczycy jest wydzielanie do krwi hormonów, takich jak: trójjodotyronina (T3), tyroksyna (T4) oraz kalcytonina. Tyroksyna jest produkowana jedynie przez tarczycę, z kolei trójjodotyronina może być także wytwarzana w innych tkankach w wyniku konwersji tyroksyny. Z kolei obecność komórek neuroendokrynnych produkujących kalcytoninę stwierdza się też w wielu narządach, głównie w ośrodkowym układzie nerwowym, przysadce, płucach, przewodzie pokarmowym, wątrobie i innych.
Hormony produkowane przez tarczycę oddziałują praktycznie na wszystkie tkanki i narządy naszego organizmu. Kalcytonina reguluje głównie gospodarkę wapniowo-fosforanową. W wyniku działania tego hormonu zmniejsza się stężenie wapnia we krwi, a wzrasta jego odkładanie w kościach. Z kolei trójjodotyronina i tyroksyna mają działanie zwiększające tempo metabolizmu. Wykazano jednak, że aktywność trójjodotyroniny jest pięciokrotnie wyższa niż aktywność tyroksyny. Oba hormony zwiększają ilość wytwarzanego w organizmie ciepła, przyspieszają spalanie wewnątrzkomórkowe, a tym samym zwiększają tempo przemiany materii. Biorą one także udział w przemianach białek, tłuszczów i węglowodanów. Oba hormony wpływają ponadto na prawidłowy rozwój organizmu, czynność układu krążenia, układu oddechowego, nerwowego, pokarmowego a także gospodarkę wodno-elektrolitową. Hormony tarczycy mają również ogromny wpływ na rozwój płodu. Przechodząc poprzez łożysko do 11-12 tygodnia życia płodowego zajmują się regulacją jego rozwoju, przede wszystkim skupiając się na mózgu.
W tym miejscu warto również wspomnieć o hormonie tyreotropowym (TSH), który wytwarzany jest przez przysadkę mózgową, a jego rolą jest regulacja pracy tarczycy. TSH pobudza tarczycę do produkcji hormonów, które z kolei hamują wydzielanie TSH. To tak zwany mechanizm ujemnego sprzężenia zwrotnego, który utrzymuje hormony na właściwym poziomie.
Choroby tarczycy
Jak wykazano, niedobór lub nadmiar hormonów tarczycy może zaburzyć funkcjonowanie wielu narządów i układów, a nawet zagrażać życiu pacjenta. Do najczęstszych chorób tarczycy należy niedoczynność lub nadczynność tego gruczołu. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że niedoczynność tarczycy związana jest z niedoborem hormonów produkowanych przez ten gruczoł, a nadczynność – z ich nadmiarem. Z kolei najczęstszą przyczyną zarówno nadczynności jak i niedoczynności tarczycy są guzki lub zapalenie tego gruczołu. Do chorób autoimmunologicznych tarczycy zalicza się chorobę Hashimoto oraz chorobę Gravesa-Basedowa. Choroba Hashimoto jest zwykle związana z niedoczynnością tarczycy, natomiast choroba Graves-Basedowa z jego nadczynnością. Do innych chorób tarczycy zalicza się również choroby nowotworowe.
Objawy chorób tarczycy
Objawy chorób tarczycy mogą być bardzo różne i w dużej mierze zależą od przyczyn i rodzaju choroby. Zarówno w przypadku niedoczynności jak i nadczynności tarczycy objawy mogą dotyczyć różnych układów i narządów. Wśród najczęstszych objawów nadczynności można wymienić: powiększenie tarczycy, spadek masy ciała, przyspieszenie czynności serca i tempa przemiany materii a także wytrzeszcz. Z kolei w przypadku niedoczynności tarczycy do objawów zwykle zgłaszanych przez pacjenta należą: ciągłe uczucie zimna, wzrost masy ciała, spadek nastroju i drażliwość, a także obniżenie stopnia przemiany materiii i zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego. Z tego względu, w przypadku zaobserwowania u siebie powyższych objawów warto skonsultować się z lekarzem.
Odpowiednia reakcja na pojawiające się objawy, szybka diagnoza oraz zastosowanie odpowiedniego leczenia w wielu wypadkach pozwala uporać się z uporczywymi dolegliwościami.
Literatura
- Otto-Buczkowska E. Podstawy endokrynologii. Wrocław: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, 2000.
- Ruchała M. Choroby tarczycy – cz. 1: choroba Hashimoto i niedoczynność tarczycy. Poznań: Medycyna Praktyczna, 2014.
- Traczyk W., Trzebski A.: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo PZWL, 2001.
O autorze
dr n. med.
Absolwentka dietetyki na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Autorka publikacji naukowych z zakresu dietetyki i żywienia. Aktywna uczestniczka licznych konferencji naukowych, w tym na szczeblu międzynarodowym.
