Joga w Hashimoto. Naucz się relaksu, trenując!
Obniżony nastrój, permanentne poczucie zmęczenia i senność, dolegliwości somatyczne, a nieraz także bóle stawów, mięśni i kości – te i…
Choroba Hashimoto, jak każda choroba przewlekła o charakterze autoimmunologicznym, może budzić wiele emocji o różnym zabarwieniu. Mogą się one pojawiać w każdym momencie – przed rozpoznaniem, po usłyszeniu diagnozy, jak również w czasie trwania choroby i zmagania się z wyzwaniami życia codziennego.
Żadna osoba nie ma wpływu na to, że choroba wystąpiła, ponieważ jak dotąd nie znaleziono jednoznacznej odpowiedzi na pytanie skąd pojawiają się choroby o charakterze autoimmunologicznym. Jednocześnie obszarami, na które mamy zdecydowany wpływ, to sposób postrzegania danej sytuacji oraz podejmowane strategie radzenia sobie z chorobą.
Psychologiczne objawy przed rozpoznaniem
Warto zwrócić uwagę, że bardzo często dolegliwości o charakterze psychologicznym mogą poprzedzać rozpoznanie choroby Hashimoto i nierzadko są jednymi z pierwszych zauważalnych objawów, z którymi pacjent zgłasza się do lekarza.
Do takich objawów zaliczamy (1):
- obniżenie nastroju
- częste poczucie zmęczenia i braku sił
- towarzyszące uczucie lęku
- nadmierna drażliwość
- labilność (chwiejność) emocjonalna
- obniżone libido
- brak motywacji do podejmowania różnych aktywności
- pogorszenie pamięci i obniżenie koncentracji
W momencie zidentyfikowania powyższych objawów, warto w pierwszej kolejności zweryfikować poziom hormonów i wykonać podstawowe badania laboratoryjne w chorobach tarczycy. Jeśli jednak wyniki badań laboratoryjnych są w normie i dolegliwości te nie wskazują na zaburzenia endokrynologiczne, należy rozważyć konsultację z lekarzem psychiatrą lub psychoterapeutą.
Psychologiczne aspekty diagnozy
Dla wielu osób diagnoza jakiejkolwiek choroby przewlekłej może wiązać się z silnym napięciem, a nawet lękiem oraz licznymi pytaniami: co dalej?
Często obawy wynikają z wysokiego poziomu niepewności co do przebiegu choroby oraz braku poczucia wpływu na własne zdrowie. Takie uczucia są w zupełności naturalne i dotyczą wielu osób w przypadku zmiany statusu sytuacji zdrowotnej związanej z pogorszeniem stanu zdrowia i nową diagnozą. Jednocześnie, czynnikiem, który może w pewnym stopniu redukować lęk oraz zwiększać poczucie wpływu i własnej skuteczności wobec własnego zdrowia, może być edukacja i poszukiwanie informacji o chorobie.
Należy zaznaczyć, że niektóre obawy mogą być związane bardziej z przekonaniami lub wyobrażeniami o tym, jak będzie przebiegała choroba, a nie zawsze są one zgodne z rzeczywistością. Stąd też, warto swoje przekonania weryfikować na bieżąco np. poprzez rozmowę ze specjalistą lub poszukiwanie informacji ze sprawdzonych źródeł.
Bardzo ważne jest to, że choroba Hashimoto wcale nie musi być odczuwalna na co dzień i wiąże się po prostu ze zmianą stylu życia. U każdej osoby może ona przebiegać inaczej. A uwagi na to, że dość istotną rolę zarówno w rozwoju jak i przebiegu choroby Hashimoto odgrywa także stres, to zaleca się także stosowanie metod relaksacyjnych, jogi, wykształcenie w sobie umiejętności odpoczywania oraz włączenie odpowiednich strategii radzenia sobie z napięciem i stresem. Więcej o roli stresu w etiologii i przebiegu Hashimoto można przeczytać w osobnym artykule.
Czy Hashimoto wpływa na samopoczucie?
W psychologii nie bez przyczyny istnieje pojęcie somatopsychiki, czyli wpływu samopoczucia fizycznego i dolegliwości somatycznych na nasz stan stan psychiczny (2).
Dlatego też codzienne zmaganie się z chorobą i niektóre objawy somatyczne towarzyszące Hashimoto nie nie pozostają obojętne dla naszego samopoczucia psychicznego.
Pojawiające się wahania masy ciała, wypadanie włosów, suchość skóry, permanentne poczucie zmęczenia czy towarzyszące zaparcia mogą także prowadzić do znacznego obniżenia nastroju oraz odczuwanego dyskomfortu psychicznego. Jak również poczucie bezsilności wobec choroby i trudności w akceptacji pogorszenia stanu zdrowia bez naszej decyzji mogą dodatkowo zwiększać poczucie napięcia. Czasem też różne powikłania związane z przebiegiem choroby Hashimoto (np. trudności z zajście w ciążę, niepłodność) mogą dodatkowo przyczyniać się do pogłębienia obniżonego nastroju i prowadzić nawet do rozwoju zaburzeń depresyjnych (3).
Niektóre badania prowadzone wśród osób zmagających się z chorobą Hashimoto wykazały istotny związek choroby z obniżeniem poziomu jakości życia w wielu obszarach, jak np. ogólne poczucie zdrowia, poczucie ograniczenia w wypełnianiu ról z powodu stanu zdrowia, dyskomfort psychiczny oraz funkcjonowanie społeczne (4).
Z kolei inne badania prowadzone na grupie kobiet chorujących na Hashimoto w stanie eutyreozy wykazały, że pacjentki z podwyższonym mianem przeciwciał anty-TPO charakteryzowały się niższymi wynikami dotyczącymi jakości życia, wskazując na silniejsze dolegliwości w takich obszarach jak: poczucie chronicznego zmęczenia, nerwowość, wypadanie włosów, dysfagia (4,5).
Podsumowanie
Warto jednak podkreślić, że bardzo wiele zależy od sposobu postrzegania, nastawienia i poziomu akceptacji choroby. Tak jak wspomniano wcześniej, choroba wcale nie musi być odczuwalna na co dzień i wiąże się ze zmianą stylu życia na bardziej proaktywny i prozdrowotny. Warto poszukiwać informacji na jej temat i systematycznie sięgać po nową wiedzę.
Literatura
- Broniarczyk-Czarniak M. Zaburzenia psychiczne współistniejące z chorobą Hashimoto — przegląd piśmiennictwa. Psychiatria 2017; 14(4): 209-216.
- Łój G. Psychosomatyka czy somatopsychika – wzajemne relacje psychiki i somatyki w okresie starości. Psychiatria 2007;4(3):105-118.
- Leyhe T, Hügle M, Gallwitz B, et al. Increased occurrence of severe episodes in elderly depressed patients with elevated anti-thyroid antibody levels. Int J Geriatr Psychiatry. 2009; 24(7): 779–781.
- Stetkiewicz-Lewandowicz A, Sobów T. Psychologiczne aspekty choroby Hashimoto. Sztuka Leczenia 2018; 2: 41–51.
- Ott J, Promberger R, Kober F, et.al. Hashimoto’s thyroiditis affects symptom load and quality of life unrelated to hypothyroidism: a prospective case-control study in women undergoing thyroidectomy for benign goiter. Thyroid. 201; 21(2):161-7. doi: 10.1089/thy.2010.0191.
O autorze
dr n. med.
Wykładowca akademicki, psycholog, dietetyk, coach. Autorka publikacji naukowych z zakresu psychodietetyki oraz psychologii zdrowia i choroby. Prowadzi liczne warsztaty i szkolenia. Prelegent na konferencjach krajowych i międzynarodowych.
