Współczesny problem: przewlekłe choroby tarczycy
Coraz powszechniejszym problemem XXI wieku stają się przewlekłe choroby tarczycy, a w szczególności choroba Hashimoto. Schorzenie dotyczy już nawet do 5% (1) populacji ogólnej, a według danych Głównego Urzędu Statystycznego w Polsce od 2009 roku odnotowywany jest wzrost liczby chorych osób – z 4,6% aż do 9%! (2)
Z racji narastającego problemu jest to temat, który coraz częściej pojawia się w programach śniadaniowych, magazynach dla kobiet, ale też portalach społecznościowych. Może zdarzyć się, że natłok informacji i nie zawsze kompetentne porady mogą doprowadzić nas do zbędnych zmartwień i nieprawidłowych wniosków.
Etapy choroby Hashimoto
Należy jednak zwrócić uwagę, iż faktem jest, że często objawy choroby Hashimoto długo są niewykrywalne.
W przebiegu choroby Hashimoto wyróżniono kilka etapów. (3)
- Pierwszy z nich, oprócz wspomnianego już braku objawów, charakteryzuje się eutyreozą, czyli prawidłowym stężeniu hormonów trójjodotyroniny (ft3) i tyroksyny (ft4) oraz hormonu tyreotropowego (TSH), ale nieprawidłowym stężeniu przeciwciał przeciwtarczycowych.
- W kolejnym etapie – postaci subklinicznej hipotyreozy – do nieprawidłowego stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych dochodzi dodatkowo zbyt wysoki poziom hormonu TSH.
- W ostatnim etapie pojawia się hipotyreoza spowodowana obniżoną ilością hormonów tarczycowych, z wysokim stężeniem TSH i przeciwciał przeciwtarczycowych. Zauważalne są też różne objawy kliniczne, które wynikają z niedoczynności tarczycy.
Jak widać, przebieg choroby jest niezwykle skomplikowany. Często przyczynia się to do zbyt szybkiej i pochopnie postawionej diagnozy.
Dlatego, najważniejsze w postawieniu prawidłowej diagnozy są odpowiednia diagnostyka oraz konsultacja z lekarzem endokrynologiem. Warto zaznaczyć, że konieczne są kompleksowe badania. Zdarza się, że np. diagnoza stawiana jest biorąc pod uwagę tylko stężenie przeciwciał anty-TPO, co jest błędem i nie musi od razu oznaczać choroby Hashimoto.
Dieta bezglutenowa a choroba Hashimoto
Kolejnym częstym zjawiskiem okazuje się łączenie różnych dolegliwości, schorzeń bądź nietolerancji pokarmowych z chorobą Hashimoto. Za przykład może posłużyć przekonanie, że konieczne jest zastosowanie diety bezglutenowej w leczeniu choroby Hashimoto. Okazuje się jednak, że oczywiście istnieje prawdopodobieństwo, że u pacjenta występuje dana nietolerancja, ale aby to potwierdzić niezbędne jest wykonanie testów i ewentualne potwierdzenie występowania celiakii czy też nietolerancji glutenu.
Według Grupy Ekspertów Sekcji Dietetyki Medycznej Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu (POLSPEN) (4) “Błędem jest stosowanie diety bezglutenowej u pacjentów z chorobą Hashimoto bez wcześniejszych serologicznych badań przesiewowych w kierunku celiakii oraz nietolerancji glutenu. Wieloletnie stosowanie diety bezglutenowej, w przypadku złego jej zbilansowania, niesie ze sobą ryzyko wielu niekorzystnych skutków zdrowotnych, w tym także nasilone ryzyko sercowo -naczyniowe.”
Pamiętajmy, po pierwsze: rozsądek!
Bez wątpienia choroba Hashimoto stanowi poważny problem naszych czasów, ale nie należy zapominać o zdrowym rozsądku. Przede wszystkim w celu potwierdzenia diagnozy należy wybrać doświadczonego specjalistę i to z nim konsultować wszelkie wątpliwości. Pomoże to uniknąć nieprawidłowej diagnozy i na pewno oszczędzi wielu nerwów!
Literatura
- Dojs A, Dietoprofilaktyka i dietoterapia w chorobach autoimmunologicznych ze szczególnym uwzględnieniem schorzeń gruczołu tarczycowego, w tym choroby Hashimoto, „Acta Salutem Scientiae” nr 1/2019, 21-26
- GUS., Stan zdrowia ludności Polski w 2009 r. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2011
- Kocbuch K, Grdeń M. AutoimmunologIczne zapalenie tarczycy typu Hashimoto Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku, Wydział Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu 2017; Wydanie I, 116-128
- Michota-Katulska E, Zegan M, Leydy K, Zasadność diety bezglutenowej- grupa POLSEN, Medycyna Rodzinna 4/2017, 259-264