Cukier i sztuczne słodziki a tarczyca – jak wpływają na metabolizm?

Współczesna dieta obfituje w cukier i różne substytuty słodzące, które mają za zadanie zastąpić go bez dodatkowych kalorii. Choć cukier jest powszechnie uznawany za szkodliwy w nadmiarze, coraz częściej mówi się również o negatywnym wpływie sztucznych słodzików na organizm. Jak te substancje wpływają na metabolizm tarczycy i czy osoby z chorobami tarczycy powinny ich unikać?

Wpływ cukru na funkcjonowanie tarczycy

Cukier jest jednym z głównych składników diety, który może wpływać na metabolizm hormonalny. Badania sugerują, że:

• Nadmierne spożycie cukru może przyczyniać się do insulinooporności, co może zakłócać funkcjonowanie tarczycy.
• Wysoki poziom glukozy we krwi powoduje stany zapalne, które mogą nasilać choroby autoimmunologiczne, takie jak Hashimoto.
• Spożywanie nadmiernych ilości cukru może wpływać na konwersję hormonów tarczycy, obniżając poziom aktywnego T3 [1].

Osoby z problemami tarczycy powinny zwracać uwagę na ilość cukru w diecie i wybierać naturalne, wolno przyswajalne źródła węglowodanów.

Sztuczne słodziki – czy są lepszą alternatywą?

Sztuczne słodziki, takie jak aspartam, sukraloza czy acesulfam K, są powszechnie stosowane jako substytuty cukru. Choć są niskokaloryczne, mogą mieć negatywny wpływ na organizm:

• Zaburzają mikrobiotę jelitową, co może wpływać na wchłanianie składników odżywczych niezbędnych dla tarczycy, takich jak jod i selen.
• Stymulują trzustkę do wydzielania insuliny, mimo że nie podnoszą poziomu glukozy we krwi, co może prowadzić do metabolicznych zaburzeń.
• Wpływają na produkcję hormonów tarczycy, ponieważ mogą zakłócać sygnały hormonalne odpowiedzialne za regulację metabolizmu [2].

Niektóre badania sugerują, że długotrwałe spożywanie sztucznych słodzików może przyczyniać się do zwiększonego ryzyka insulinooporności i spowolnienia metabolizmu.

Cukier, słodziki a autoimmunologiczne choroby tarczycy

Osoby cierpiące na Hashimoto czy niedoczynność tarczycy powinny szczególnie uważać na spożycie zarówno cukru, jak i sztucznych słodzików. Dlaczego?

• Cukier nasila reakcje zapalne i może zwiększać poziom cytokin prozapalnych, które wpływają na przebieg chorób autoimmunologicznych.
• Sztuczne słodziki mogą zakłócać działanie receptorów hormonów tarczycy, utrudniając ich prawidłowe funkcjonowanie.
• Niektóre słodziki (np. aspartam) mogą działać jako neurotoksyny, wpływając na przysadkę mózgową, która reguluje pracę tarczycy [3].

Czy istnieją zdrowsze alternatywy?

Jeśli chcemy ograniczyć cukier, ale uniknąć potencjalnych skutków ubocznych sztucznych słodzików, warto sięgnąć po naturalne alternatywy:

• Miód – ma działanie przeciwzapalne, ale należy spożywać go z umiarem.
• Stewia – nie podnosi poziomu cukru we krwi i jest naturalnym zamiennikiem cukru.
• Ksylitol i erytrytol – mają niski indeks glikemiczny i nie powodują gwałtownych skoków cukru.

Dobrą strategią jest stopniowe ograniczanie słodkiego smaku w diecie, co pozwala unikać zarówno cukru, jak i sztucznych substancji słodzących [4].

Jakie nawyki żywieniowe wspierają zdrowie tarczycy?

Aby utrzymać prawidłowy metabolizm tarczycy i unikać negatywnego wpływu cukru oraz słodzików, warto:

• Wybierać produkty o niskim indeksie glikemicznym (pełnoziarniste produkty, warzywa, orzechy).
• Spożywać zdrowe tłuszcze (awokado, oliwa z oliwek, siemię lniane), które wspierają równowagę hormonalną.
• Ograniczać wysoko przetworzoną żywność, w tym napoje dietetyczne i gotowe produkty „bez cukru”.
• Monitorować reakcję organizmu – jeśli po spożyciu cukru lub słodzików czujemy zmęczenie, mgłę mózgową czy pogorszenie samopoczucia, warto je ograniczyć [5].

Literatura

1. Wierzbicka, I. (2015). Wpływ cukru na metabolizm i gospodarkę hormonalną. Ajwen Dieta.
2. Magier, Z., Jarzyna, R. (2013). Rola transporterów glukozy w regulacji metabolizmu człowieka. Academia.edu.
3. Stanek-Gonera, A. (2017). Profilaktyka i terapia nadwagi i otyłości u dzieci. Insulinoopornosc.com. 
4. Biaduń, P. (2022). Zdrowe cukry – czy istnieją?. Dietetycy.org.pl.
5. Thrash, A., Thrash, C. (2016). Cukrzyca i zespół hipoglikemiczny: Jak odzyskać utracone zdrowie?.

UDOSTĘPNIJ ARTYKUŁ

udostępnij na facebook-u