Wpływ metali ciężkich na pracę tarczycy: Jak unikać ekspozycji?

Redakcja | 9 stycznia 2025

Tarczyca to gruczoł odgrywający kluczową rolę w regulacji procesów metabolicznych, funkcjonowaniu układu nerwowego i odpornościowego. Zanieczyszczenie środowiska, w tym obecność metali ciężkich, takich jak ołów, rtęć czy kadm, stanowi poważne zagrożenie dla jej prawidłowego działania. W artykule omówimy, jak metale ciężkie wpływają na zdrowie tarczycy i jakie środki można podjąć, aby ograniczyć narażenie.

Wpływ metali ciężkich na funkcjonowanie tarczycy

Metale ciężkie zakłócają procesy biochemiczne w tarczycy, w tym syntezę i transport hormonów tarczycy. Ołów i rtęć mogą obniżać poziom trijodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4), co prowadzi do hipotyreozy [1]. Badania wykazują również, że kadm wpływa na zmniejszenie aktywności enzymów tarczycy [2].

Najczęstsze źródła narażenia

Ekspozycja na metale ciężkie pochodzi głównie z żywności, wody pitnej oraz powietrza. Szczególną uwagę należy zwrócić na rośliny rosnące w zanieczyszczonych glebach, produkty morskie oraz wodę pitną, która może być skażona ołowiem [3].

Objawy sugerujące wpływ metali ciężkich na tarczycę

Zatrucie metalami ciężkimi może prowadzić do różnorodnych objawów, takich jak zmęczenie, przyrost masy ciała, wypadanie włosów czy trudności z koncentracją. W przypadku chorób autoimmunologicznych, takich jak Hashimoto, metale ciężkie mogą zaostrzać stan zapalny tarczycy [4].

Jak ograniczyć ekspozycję?

Dieta: Wybieraj produkty ekologiczne, unikaj ryb o wysokiej zawartości rtęci, takich jak miecznik czy tuńczyk.
Oczyszczanie wody: Używaj filtrów do wody, które usuwają metale ciężkie, szczególnie ołów.
Unikanie skażonych terenów: Minimalizuj kontakt z miejscami o wysokim poziomie zanieczyszczeń przemysłowych [5].

Rola suplementacji w ochronie tarczycy

Niektóre składniki diety, takie jak cynk i selen, mogą wspomagać funkcjonowanie tarczycy i redukować toksyczne działanie metali ciężkich. Warto rozważyć ich suplementację po konsultacji z lekarzem [3].

Podsumowanie

Metale ciężkie, takie jak ołów, rtęć i kadm, mają silny wpływ na funkcjonowanie tarczycy, zakłócając syntezę i transport hormonów oraz przyczyniając się do rozwoju chorób, takich jak hipotyreoza czy Hashimoto. Aby ograniczyć ekspozycję, warto stosować odpowiednią dietę, unikać zanieczyszczonych źródeł wody i powietrza oraz rozważyć suplementację składników wspierających tarczycę, takich jak selen i cynk. Skuteczna prewencja jest kluczowa dla ochrony zdrowia i prawidłowej pracy tego ważnego gruczołu.

Literatura

Bizoń, A., Jędryczko, K., & Milnerowicz, H. (2017). Rola metalotioneiny w procesie nowotworzenia oraz w leczeniu chorób nowotworowych. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej.
Gałkowska, D., Kapuśniak, K., & Juszczak, L. (2024). Zanieczyszczenia żywności – charakterystyka i regulacje prawne. Żywność.
Łukowski, A., Wiater, J., & Dymko, A. (2017). Bioakumulacja metali ciężkich w trawach pastewnych. Inżynieria Ekologiczna.
Ślęzak, A., Zyska, A., & Gawrys, W. (2018). Wpływ toksyn przemysłowych na organizm człowieka. Prace Naukowe Akademii.
Stępnik, M., & Walasek-Janusz, M. (2023). Wybrane zagadnienia z zakresu bromatologii. Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie.