Tyroidektomia bardziej skuteczna niż leczenie farmakologiczne? Wyniki najnowszych badań

Czym jest tyroidektomia?

Tyroidektomia to zabieg operacyjnego usunięcia całości lub części tarczycy. Zwykle zabieg ten wykonuje się w przypadku obecność dużego wola uciskającego drogi oddechowe, rozpoznania nowotworu złośliwego tarczycy lub podejrzanych guzków w tarczycy, a także w przypadku powiększania się wola, mimo stosowania odpowiednich leków a także rozwoju znacznego stopnia powikłań nadczynności tarczycy. Zabieg ten zwykle przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym.

Usunięcie części lub całości narządu powoduje jego niedoczynność, dlatego do końca życia trzeba przyjmować hormony tarczycy w postaci tabletek. Leczenie L-tyroksyną w dawce dobowej ustalanej indywidualnie dla każdego chorego jest także podstawą leczenia choroby Hashimoto z jawną niedoczynnością tarczycy (1).

Zastosowanie tyreoidektomii w leczeniu choroby Hashimoto?

Według badań opublikowanych w kwietniu bieżącego roku na łamach czasopisma Annals of Internal Medicine, w niektórych wypadkach operacyjne usunięcie tarczycy może być bardziej skuteczne od tradycyjnego leczenia farmakologicznego.

Guldvog i wsp. przeprowadzili randomizowane badanie kontrolowane na grupie 150 kobiet i mężczyzn, mieszkańców Norwegii, w wieku od 18 do 79 lat, z utrzymującymi się objawami choroby Hashimoto pomimo stanu eutyreozy (stan, w którym poziom hormonów tarczycy i TSH jest prawidłowy) i stosowanego leczenia farmakologicznego za pomocą L-tyroksyny oraz z mianem przeciwciał przeciwtarczycowych anty-TPO powyżej 1000 IU/ml.

Badana populacja została podzielona losowo na dwie grupy. Jedna z grup poddana została zabiegowi całkowitej tyreoidektomii oraz stosowała farmakoterapię za pomocą L-tyroksyny w dawce od 157 μg do 1450 μg na tydzień. Druga grupa natomiast stosowała jedynie leczenie za pomocą L-tyroksyny w dawce tygodniowej od 88 do 1500 μg. W obu grupach na początku badania i po okresie 6, 12 i 18 miesięcy od jego rozpoczęcia oceniono ogólny stan zdrowia, jakość życia oraz oznaczono poziom przeciwciał anty-TPO.

Podczas okresu obserwacyjnego, jedynie w grupie poddanej leczeniu chirurgicznemu zaobserwowano poprawę stanu zdrowia. Po 18 miesiącach obserwacji jakość życia oceniana za pomocą samodzielnie wypełnionego kwestionariusza SF-36 w tej grupie istotnie się poprawiła. Liczba uzyskanych punktów wzrosła z 38 do 64, a różnica pomiędzy grupami wyniosła 29 punktów (maksymalna liczba punktów jaką można uzyskać w tym kwestionariuszu: 100 pkt). Z kolei, wynik uzyskany w skali zmęczenia zmniejszył się z 23 do 14 punktów, przy różnicy między grupami 9,3 punkta. Natomiast częstość występowania zmęczenia przewlekłego zmniejszyła się w grupie poddanej tyroidektomii z 82% do 35%, a różnica między grupami wyniosła 39%.

W grupie poddanej zabiegowi usunięcia tarczycy średnie miano przeciwciał anty-TPO również uległo obniżeniu. Na początku badania stężenie anty-TPO w tej grupie wynosiło 2232 IU/ml. Natomiast po 18 miesiącach wartość ta spadła do 152 IU/ml. Różnica w poziomach anty-TPO pomiędzy grupą badaną i kontrolną wyniosła aż 1148 IU/ml.

Podsumowując, rezultaty niniejszego badania wykazały, że całkowita tyreoidektomia stosowana jednocześnie z leczeniem farmakologicznym w porównaniu ze stosowaniem jedynie leczenia farmakologicznego może istotnie poprawiać jakość życia i zmniejszać uczucie zmęczenia u pacjentów z chorobą Hashimoto. Potrzebne są jednak dalsze badania, aby ocenić jednoznacznie możliwość zastosowania tyreoidektomii w łagodzeniu dolegliwości towarzyszących chorobie Hashimoto u pacjentów z wyrównanym poziomem hormonów, stosujących do tej pory leczenie farmakologiczne (2).

Literatura

Gajewski P, Szczeklik A. Interna Szczeklika 2018. Kraków: Wydaw. Medycyna Praktyczna, 2018.
Guldvog I, Reitsma LC, Johnsen L, Lauzike A, Gibbs C, Carlsen E, Lende TH, Narvestad JK, Omdal R, Kvaløy JT, Hoff G, Bernklev T, Søiland H. Thyroidectomy Versus Medical Management for Euthyroid Patients With Hashimoto Disease and Persisting Symptoms: A Randomized Trial. Ann Intern Med. 2019 Mar 12.

O autorze Małgorzata Jamka

dr n. med.

Absolwentka dietetyki na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Autorka publikacji naukowych z zakresu dietetyki i żywienia. Aktywna uczestniczka licznych konferencji naukowych, w tym na szczeblu międzynarodowym.