Jak poziom TSH zmienia się w ciągu doby?

Hormony tarczycy (T3 – trijodotyronina i T4 – tyroksyna), a także hormon stymulujący tarczycę (TSH), odgrywają kluczową rolę w organizmie między innymi w regulacji metabolizmu. Poziom TSH nie jest jednak stały w ciągu doby, co może wpływać na interpretację wyników badań tarczycy. Jak zatem poziom TSH zmienia się w ciągu dnia oraz jakie czynniki wpływają na te zmiany?

Zmiany dobowych poziomów TSH

Rytm okołodobowy

Poziom TSH wykazuje wyraźny rytm okołodobowy, z najwyższymi wartościami obserwowanymi w nocy, około godziny 2:00–4:00, i najniższymi w ciągu dnia. Badania wykazały, że poziomy TSH wzrastają wieczorem, osiągają szczyt w nocy, a następnie spadają rano [1, 2].

Wahania pulsacyjne

Poziom TSH zmienia się również w krótszych, kilkuminutowych odstępach czasowych ze względu na pulsacyjne wydzielanie hormonu. Pulsacyjne wahania mogą wpływać na zmienność poziomów TSH w ciągu doby, co jest ważne przy interpretacji pojedynczych pomiarów [3].

Wpływ czynników zewnętrznych

Na zmiany poziomów TSH mogą wpływać różne czynniki zewnętrzne, takie jak temperatura otoczenia i sezonowość. Badania wykazały, że poziom TSH jest wyższy zimą niż latem, co może być związane z adaptacyjnymi mechanizmami termoregulacji [4, 5].

Zmiany związane z wiekiem

Starsze osoby mogą doświadczać większych wahań poziomów TSH w ciągu doby, co może być związane z ogólnymi zmianami hormonalnymi wynikającymi z procesu starzenia się [6].

Różnice między płciami

Niektóre badania sugerują, że mogą istnieć różnice w dobowych wahaniach poziomów TSH między mężczyznami a kobietami, choć wyniki nie są jednoznaczne i wymagają dalszych badań [7].

Deprywacja snu i jej konsekwencje dla poziomu TSH

Deprywacja snu, czyli jego niedobór, może prowadzić do zaburzeń hormonalnych, w tym poziomu TSH. Badania wykazały, że osoby, które śpią mniej niż zalecane 7-8 godzin na dobę, mogą mieć podwyższone poziomy TSH [8]. Ponadto brak snu może prowadzić do zaburzeń nastroju, zmniejszenia wydajności oraz zwiększonego ryzyka chorób metabolicznych.

Zaburzenia rytmu dobowego a zdrowie ogólne

Zaburzenia rytmu dobowego, w tym zaburzenia wydzielania TSH, mogą mieć szerokie konsekwencje zdrowotne. Regularny rytm dobowy jest kluczowy dla wielu procesów fizjologicznych, a jego zaburzenia mogą prowadzić do:

• Zaburzeń metabolicznych: Nierównowaga w poziomie TSH może wpływać na metabolizm, prowadząc do nadwagi, otyłości i zaburzeń gospodarki lipidowej. Wysoki poziom TSH jest związany z wyższymi poziomami cholesterolu, co zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych [9].
• Zaburzeń nastroju i funkcji poznawczych: Zaburzenia rytmu dobowego mogą prowadzić do depresji, lęku oraz problemów z koncentracją i pamięcią. Brak snu i nierównowaga hormonalna mogą wpłynąć na zdrowie psychiczne, co potwierdzają badania przeprowadzone wśród zwierząt i ludzi [10].
• Wpływu na układ immunologiczny: Regularny rytm dobowy jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego. Zaburzenia snu i poziomu TSH mogą prowadzić do osłabienia odporności i zwiększenia podatności na infekcje [11].

Dlaczego warto dbać o rytm dobowy w kontekście TSH?

Dbanie o regularny rytm dobowy jest kluczowe dla utrzymania zdrowia hormonalnego, w tym prawidłowego poziomu TSH. Regularny sen, unikanie ekspozycji na światło niebieskie przed snem oraz utrzymanie zdrowego stylu życia mogą pomóc w regulacji rytmu dobowego i poziomu TSH. Dzięki temu można uniknąć wielu problemów zdrowotnych związanych z zaburzeniami hormonalnymi.

• Regulacja snu: Regularny sen pomaga w utrzymaniu stabilnego poziomu TSH, co jest kluczowe dla zdrowia tarczycy i ogólnego samopoczucia [8].
• Dieta i aktywność fizyczna: Zdrowa dieta i regularna aktywność fizyczna mogą wspierać prawidłowy rytm dobowy i poziom TSH, pomagając uniknąć problemów metabolicznych i sercowo-naczyniowych [2].
• Unikanie stresu: Zarządzanie stresem jest kluczowe dla utrzymania zdrowia hormonalnego. Chroniczny stres może prowadzić do zaburzeń rytmu dobowego i nierównowagi hormonalnej, co wpływa na poziom TSH [10].

Podsumowanie

Zrozumienie dobowych wahań poziomu TSH oraz wpływu deprywacji snu na ten hormon jest kluczowe w kontekście diagnostyki i leczenia zaburzeń tarczycy oraz zdrowia ogólnego. Regularny sen i monitorowanie poziomu TSH o tej samej porze dnia mogą pomóc w dokładniejszej ocenie funkcji tarczycy i planowaniu leczenia. Dbanie o zdrowy rytm dobowy jest fundamentalne dla utrzymania zdrowia hormonalnego i ogólnego samopoczucia.

Literatura

1. Liyanage, Y., Siriwardhana, I. D., Dissanayake, M., & Dayanath, B. (2018). Study on diurnal variation in TSH and freeT4 levels of healthy adults. Sri Lanka Journal of Diabetes Endocrinology and Metabolism.
2. van der Spoel, E., Roelfsema, F., & van Heemst, D. (2021). Within-Person Variation in Serum Thyrotropin Concentrations: Main Sources, Potential Underlying Biological Mechanisms, and Clinical Implications. Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism.
3. Sayaka Yamada, Kazuhiko Horiguchi, M. Akuzawa, Koji Sakamaki, Y. Shimomura, Isao Kobayashi, Y. Andou, M. Yamada. (2022). Seasonal Variation in Thyroid Function in Over 7,000 Healthy Subjects in an Iodine-sufficient Area and Literature Review. Thyroid.
4. Sajjad Ahmad, H. Rashid, Hiza Hassan, M. Mujahid, M. Gul. (2021). Age, Gender, and Seasonal Effects on Thyroid Profile in Adults with Normal Thyroid Functions. Clinical Endocrinology.
5. Danchen Wang, Xinqi Cheng, Songlin Yu, L. Qiu, X. Lian, Xiu-zhi Guo, Yingying Hu, Shuangyu Lu, Guohua Yang, Huaicheng Liu. (2018). Data mining: Seasonal and temperature fluctuations in thyroid-stimulating hormone. Endocrine.
6. Kalra, J., Rafid-Hamed, Z., & Seitzinger, P. J. (2019). Alterations in Thyroid Function Testing with Aging. Aging Clinical and Experimental Research.
7. Keestra, S., Högqvist Tabor, V., & Alvergne, A. (2020). Reinterpreting patterns of variation in human thyroid function. Journal of Human Endocrinology.
8. Kim, W., Lee, J., Ha, J., Jo, K., Lim, D., Lee, J. M., Chang, S., Kang, M., & Kim, M. H. (2019). Association between Sleep Duration and Subclinical Thyroid Dysfunction Based on Nationally Representative Data. Journal of Clinical Medicine.
9. Kuś, A., Orzechowska, Z., Stobińska, M., & Kowalska, M. (2020). The impact of TSH level on cholesterol concentrations and cardiovascular risk in patients with overt and subclinical hypothyroidism. Endokrynologia Polska.
10. Uyhelji, H. A., Tsai, J. H., & Friedman, R. C. (2018). Effects of disrupted circadian rhythms on mental health. Journal of Affective Disorders.
11. Lateef, O. M., & Akintubosun, M. O. (2020). The impact of sleep and circadian rhythm disruption on immune function. Journal of Immunology.

UDOSTĘPNIJ ARTYKUŁ

udostępnij na facebook-u