Coraz większy problem zdrowotny XXI wieku stanowią choroby tarczycy, a wśród nich najczęściej można usłyszeć o Hashimoto. Informację na temat tej choroby znajdziemy zarówno w gazetach, internecie oraz portalach społecznościowych, na których to różne osoby szukają porad na temat zalecanego sposobu żywienia w Hashimoto. Jednak nie wszystkie znalezione informację są prawdziwe i zanim zaczniemy stosować porady innych, należy je zweryfikować. W poniższym artykule przyjrzymy się zalecanym źródłom węglowodanów w chorobie Hashimoto.
Węglowodany zalecane w chorobie Hashimoto
Wśród chorych na chorobę Hashimoto bardzo często występują zaburzenia gospodarki węglowodanowej, dlatego osoby te w swojej diecie powinny zmniejszyć ogólną podaż energii z węglowodanów, na korzyść pełnowartościowego białka. Ważne jest, aby opierać swój jadłospis na produktach zbożowych z pełnego ziarna, gdyż charakteryzują się one niskim indeksem glikemicznym (IG).
Indeks glikemiczny w chorobie Hashimoto
IG służy do określania tempa wzrostu stężenia glukozy we krwi po spożyciu konkretnych produktów spożywczych, w porównaniu do wzrostu, jaki występuje po spożyciu tej samej ilości węglowodanów w postaci czystej glukozy lub białego pieczywa (1).
Im wyższy IG posiada dany produkt, tym można zaobserwować wyższy poziom cukru we krwi po jego spożyciu. Produkty spożywcze, w zależności od tego jaki IG posiadają, możemy podzielić na: produkty o niskim (<55), średnim (55-70) oraz wysokim (>70) indeksie glikemicznym. Zaleca się, aby codzienna dieta opierała się na jak największej ilości produktów o niskim IG, gdyż pozwalają one utrzymać stały poziom cukru we krwi i nie powodują gwałtownych wahań glikemii w ciągu dnia. Produkty z trzeciej grupy, powinny być spożywane jedynie sporadycznie. Należy pamiętać, że również sposób obróbki termicznej wpływa na IG produktów – im bardziej produkt jest rozdrobniony tym wyższy posiada IG. To samo tyczy się czasu gotowania, dlatego zalecaną w Hashimoto obróbką cieplną jest gotowanie al’dente (4).
Produkty o niskim i wysokim IG
Wśród produktów zbożowych o niskim IG znajdziemy m.in. chleb żytni, pumpernikiel, makaron pełnoziarnisty, otręby żytnie, pszenne, komosa ryżowa, kasza gryczana, a także dziki ryż. Owoce o niskim IG to jabłka, gruszki, morele, wiśnie, brzoskwinie, nektarynki, mango, śliwki, owoce cytrusowe: pomarańcze, mandarynki oraz owoce jagodowe: truskawki, poziomki, maliny, tymczasem spośród warzyw warto wybierać: ogórki, brokuły, kalafior, pomidory, paprykę, rzodkiewki, szparagi, surową marchew, sałatę i jej inne odmiany, kapusty i szpinak.
Natomiast produkty o wysokim IG to biały ryż, kasza kuskus, płatki kukurydziane, makaron pszenny, ziemniaki, bagietki, rogale mleczne i inne produkty z mąki pszennej oraz wszelkiego rodzaju wyroby cukiernicze i wysokoprzetworzone. Do owoców o IG > 70 zaliczamy arbuza, suszone owoce takie jak banany, daktyle, owoce z puszki w syropie oraz przetworzone w postaci słodzonych dżemów czy soków. Warzywa o wysokim IG to dynia, rzepa, ziemniaki gotowane albo pieczone, smażone, w formie puree lub frytek.
W Internecie dostępnych jest wiele różnych tabel zawierających pogrupowane produkty pod kątem IG. Warto z nich korzystać, komponując swój codzienny jadłospis.
Błonnik pokarmowy w chorobie Hashimoto
Produkty zbożowe pełnoziarniste oprócz tego, że z reguły posiadają niższy IG niż produkty z mąki jasnej, są także dobrym źródłem błonnika pokarmowego, który jest pomocny w zwalczaniu zaparć, jak również pomaga w redukcji poziomu cholesterolu i glukozy w surowicy krwi. Kolejną zaletą błonnika jest zapewnienie sytości po spożytym posiłku, dzięki czemu dłużej nie odczuwamy głodu. Ponadto błonnik pokarmowy umożliwia wychwytywanie toksycznych substancji z pożywienia (np. metali ciężkich) i ogranicza ich wchłanianie do krwioobiegu.
Do produktów będących dobrym źródłem błonnika pokarmowego należą: otręby pszenne, orzechy i nasiona, gruszki, jabłka, a także inne surowe owoce i warzywa, suszone owoce, pieczywo pełnoziarniste oraz siemię lniane.
Jakich produktów unikać?
Osoby chorujące na Hashimoto powinny natomiast unikać produktów wysokoprzetworzonych, zawierających cukry proste m.in. gotowych ciast i ciastek, wafelków, dżemów, cukierków, czekolady, krakersów, produktów fast-food, przypraw typu instant, zupek w proszku oraz kolorowych napojów gazowanych, gdyż sprzyjają one rozwojowi cukrzycy i innych chorób cywilizacyjnych. Wykazano między innymi, że osoby chore na Hashimoto mają większą predyspozycję do cukrzycy niż osoby zdrowe. Z jadłospisu należy także wykluczyć produkty zawierające duże ilości sztucznych barwników oraz konserwantów (3).
Gluten a choroba Hashimoto
Istnieje wiele kontrowersji wokół glutenu w diecie osób z chorobą Hashimoto. Jak podaje literatura dostarczenie glutenu z produktów spożywczych może nasilić reakcję ze strony układu odpornosciwoego u osób z Hashimoto i doprowadzić do wytworzenia przeciwciał atakujących tarczycę. Obecnie jednak uważa się, że nie jest konieczne wyeliminowanie glutenu z diety osób chorujących na Hashimoto. Takie działanie należy zastosować jedynie w przypadku podejrzenia celiakii. Dlatego warto przeprowadzić diagnostykę w kierunku tego schorzenia, gdyż bardzo często te dwie choroby ze sobą współistnieją.
Podsumowanie:
Osoby u których podejrzewa się lub które chorują na chorobę Hashimoto powinny zwracać szczególną uwagę na udział wszystkich makroskładników oraz witamin i składników mineralnych w swojej codziennej diecie. Spośród węglowodanów powinny wybierać produkty pochodzące z pełnego ziarna, jednak nie muszę eliminować produktów zawierających gluten. Dietę należy dopasować do każdego indywidualnie, uwzględniając występujące u niego nietolerancje pokarmowe lub inne współistniejące jednostki chorobowe (8).