Funkcje wątroby
Wątroba jest narządem mającym duży wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Funkcje wątroby obejmują m.in:
- metabolizm makroskładników odżywczych,
- regulację objętości krwi,
- wsparcie układu odpornościowego,
- utrzymanie względnie stałych parametrów tłuszczy i cholesterolu oraz
- rozkład związków ksenobiotycznych (czyli związków, do których należą m.in. trucizny) (1).
Rolą wątroby jest także, wytwarzanie białek osocza krwi, czy też białek krzepnięcia, które odpowiadają za regulację krzepnięcia krwi. Wymieniając tak ważne procesy, nie można zapomnieć o wytwarzaniu żółci, która pomaga rozkładać tłuszcze w jelicie cienkim podczas trawienia. Wątroba stanowi ,,magazyn” witamin takich jak witamina A, D czy też B12. Spełnia ona funkcje odtruwające, zamieniając szkodliwy amoniak w mocznik, a także oczyszcza krew z leków i innych szkodliwych substancji.
Wątroba jest kluczową, pierwszą tkanką odpornościową. Idealnie ustawiona do wykrywania patogenów dostających się do organizmu przez jelita, wątroba wydaje się być zaprojektowana do wykrywania, wychwytywania i usuwania bakterii, wirusów i makrocząsteczek (2). Narząd ten spełnia ponad 500 funkcji, do których można dodać regulację działania endokrynnego i metabolizowania hormonów tarczycy.
Związek pomiędzy chorobami wątroby, a Hashimoto
W wątrobie zachodzi między innymi konwersja nieaktywnej tyroksyny (T4) do aktywnej trijodotyroniny (T3). Właściwe wsparcie pracy wątroby jest jednym z elementów dietoterapii przy chorobie Hashimoto. W narządzie zachodzi także synteza białek nośnikowych TBG (globuliny wiążącej hormony tarczycy).
Gdy wątroba nie działa prawidłowo, może nie zapewnić organizmowi odpowiednich ilości hormonów tarczycy. Hashimoto jest chorobą autoimmunologiczną, niszczącą komórki tarczycy. Najczęstsze wyniki badań laboratoryjnych wskazują na podwyższony poziom hormonu tyreotropowego (TSH) i niski poziom wolnej tyroksyny (fT4), w połączeniu ze zwiększonym poziomem przeciwciał przeciwko peroksydazie przeciwtarczycowej (TPO) (4). Leczenie obejmuje podawanie lewotyroksyny w zalecanej dawce od 1,6 do 1,8 mcg/kg/dobę.
T4 przekształca się w T3, będącą aktywną formą hormonu tarczycy w organizmie człowieka. O zaburzonej konwersji tyroksyny do aktywniej trijodotyroniny mogą świadczyć objawy związane z niedoczynnością tarczycy, jak i wyniki badań laboratoryjnych.
Tyroksyna i trijodotyronina
Hormon tarczycy (TH) jest niezbędny do prawidłowego rozwoju oraz regulacji metabolizmu u osób dorosłych. Tarczyca jest regulowana przez hormon uwalniający tyreotropinę (TRH) i hormon stymulujący tarczycę (TSH) (3). Hormon tarczycy zmienia wrażliwość wątroby na działanie insuliny, co jest ważne dla zahamowania glukoneogenezy w wątrobie.
Wydzielanie hormonów tarczycy odbywa się na osi podwzgórze-przysadka-tarczyca. TRH stymuluje syntezę i wydzielanie TSH, która działa na tarczycę, stymulując wszystkie etapy syntezy i sekrecji hormonów tarczycy. Tyroksyna (T4) i trijodotyronina (T3) TH kontrolują wydzielanie TRH i TSH poprzez ujemne sprzężenie zwrotne.
Dla prawidłowego procesu konwersji niezbędne są mikroelementy m.in. selen, cynk, żelazo czy miedź, których to deficyt jest powszechny u osób z chorobą Hashimoto.
Przyczyny zaburzeń pracy wątroby
Zaburzenia funkcji wątroby mogą towarzyszyć osobom z chorobą Hashimoto.
Wśród przyczyn autoimmunologicznego zapalenia tarczycy możemy wymienić między innymi:
- nieprawidłową dietę,
- stres,
- nadmiar estrogenów,
- infekcje pasożytnicze,
- problemy z gospodarką węglowodanową,
- nadużywanie niektórych leków (np. paracetamolu),
- spożywanie alkoholu, jak i innych używek.
Zasady zapobiegania zaburzeniom pracy wątroby
Najczęstszymi chorobami wątroby są:
- niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby,
- alkoholowe, jak i polekowe uszkodzenie wątroby,
- wirusowe zapalenie wątroby.
Wspomaganie pracy wątroby jest czynnikiem doprowadzającym do poprawy funkcjonowania tarczycy i wyeliminowania objawów kojarzonych z chorobą.
Dla osoby chorej na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, diety czy głodówki mogą doprowadzić do pogorszenia samopoczucia. Kluczowe dla prawidłowej pracy wątroby, to utrzymanie odpowiedniej masy ciała i utrzymanie zbilansowanej diety, której posiłki powinny zawierać zdrowe tłuszcze, pełnowartościowe źródła białka, a także zawierać przede wszystkim nieprzetworzone produkty.
Zarówno w celu zapobiegania jak i leczenia chorób związanych z wątrobą zaleca się cukru fast-foodów, a także ciężkostrawnych posiłków. Alkohol powinien być całkowicie wykluczony z diety. Podczas przygotowywania potraw najlepiej zamienić sól na aromatyczne zioła, które usprawniają trawienie.
Główną zasadą jest przede wszystkim uprawianie aktywności fizycznej, która powinna być dostosowana indywidualnie do każdego pacjenta.