W momencie diagnozy Hashimoto, wielu pacjentów stoi przed dylematem “co teraz?” zastanawiając się, jakie zmiany powinni wprowadzić do swojej diety. Studiując temat diety w Hashimoto, często mówi się o eliminowaniu pewnych grup składników takich jak gluten, laktoza, zapominając o równie ważnej kwestii jaką jest odpowiedni udział białko w diecie pacjentów z chorobą Hashimoto.
Funkcje i źródła białka
Białka budują wszystkie tkanki człowieka i są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania, rozwoju i wzrostu organizmu. Białka regulują metabolizm i funkcje narządów, ich rola polega także na wytwarzaniu enzymów i hormonów.
Zawartość białka jest różna w zależności od produktu. Najlepszym źródłem białka są mięso, ryby, nabiał, jaja i nasiona roślin strączkowych. Średnia zawartość białka w mięsie wynosi między 15-21 %, natomiast w mleku znajduje się 3,5% białka a w serach twarogowych od 5 do 19%. Stosunkowo dużo białka znajdziemy w nasionach roślin strączkowych – 8-20%.
W momencie gdy sięgamy po produkt musimy mieć świadomość, że nie tylko zawartość białka ma znaczenie. Istotnym parametrem jest jego przyswajalność. W przypadku produktów roślinnych jego “wartość biologiczna” jest niższa niż białek pochodzenia zwierzęcego. Co to znaczy w praktyce? Pokarm pochodzenia zwierzęcego jak mięso, ryby, nabiał, jaja zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy, w przeciwieństwie do produktów roślinnych (2).
Ile białka potrzebuje osoba z Hashimoto?
Zapotrzebowanie na białko w diecie osoby ze zdiagnozowaną chorobą Hashimoto jest wyższa niż u osoby zdrowej. Aktualne normy żywienia człowieka dla populacji Polski sugerują spożycie białka u osoby zdrowej na poziomie 10-20% energii. U osób z chorobą Hashimoto zaleca się natomiast aby 15-25% energii w diecie pochodziło z białka. Takie zalecenie ma swoje uzasadnienie.
Po pierwsze, białka są niezbędne do produkcji hormonów tarczycy. Z tego względu należy wybierać głównie białko pochodzenia zwierzęcego, tj. pełnowartościowe, gdyż stanowi ono źródło egzogennych aminokwasów, np. tyrozyny. Aminokwas ten jest niezbędny do syntezy hormonów tarczycy, łączy się z jodem i w ten sposób dochodzi do powstania prekursorów hormonów tarczycy.
Białko przyspiesza metabolizm, który zazwyczaj jest zwolniony u tej grupy pacjentów. Jak to się dzieje? W przypadku spożywania większej ilości białka dochodzi do podwyższenia wartości termogenezy poposiłkowej a co za tym idzie całkowitej przemiany materii nawet o 25%.
Istnieją także doniesienia naukowe o hamowaniu wypadania włosów w przypadku zapewnienia odpowiedniej jego podaży w diecie. Wypadanie włosów jest jednym z głównych objawów choroby Hashimoto (3).
Źródła białka dla pacjentów z chorobą Hashimoto
Planując swój jadłospis osoba z przewlekłym, autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy powinna zadbać o to aby w jej diecie znalazło się białko pochodzenia zwierzęcego, takie jak mięso, jaja oraz ryby. Produkty te dostarczają białko o najwyższej wartości biologicznej a dodatkowo są one źródłem innych, istotnych składników odżywczych. Dobrym źródłem białka dla osób z chorobą Hashimoto są także rośliny strączkowe. Należy jednak pamiętać o eliminacji z jadłospisu soi z uwagi na interakcję soi z lekami stosowanymi w chorobach tarczycy. W diecie należy również ostrożnie planować spożycie mleka i produktów mlecznych, które mimo wysokiej zawartość białka, muszą być często eliminowane ze względu na częste występowanie nietolerancji laktozy w tej grupie. (4)
Podsumowanie
Białko pełni niezwykle ważne funkcje w organizmie. W postępowaniu dietetycznym u osób chorych na Hashimoto należy uwzględnić wyższą podaż białka, niż u osoby zdrowej, a dodatkowo białko dostarczane z dietą powinno charakteryzować się wysoką wartością odżywczą. Dobrymi źródłami tego makroskładnika są produkty pochodzenia zwierzęcego.